استاندارد آببندی[1] که به صورت مخفف به آن IP گفته می شود، استانداردی است که میزان مقاومت، تاثیرناپذیری و نفوذناپذیری یک کالا یا قطعه را دربرابر عواملی مانند گرد و خاک، شن و ماسه و آب خالص (بدون هیچگونه املاح) را مشخص میکند. این استاندارد را کمیسیون الکتروتکنیک بینالمللی[2] به دو بخش تقسیم کرده است که هرکدام از این دو بخش نیز شامل تستها و آزمایشهایی هستند که کالا یا قطعه با گذراندن آنها میتواند استاندارد آببندی متناسب با تستها را به خود اختصاص دهد.
جدول استاندارد آب بندی
این استانداردها بصورت IPAB تعریف میشوند که به رقم اول بعد از IP ، Solid Protection گفته میشود که بهمعنای میزان مقاومت و نفوذناپذیری قطعه در برابر اجسام جامد مانند گرد و خاک بوده و ارقامی که برای آن استفاده میشود از 0 تا 6 هستند که هرکدام بیانگر نوع خاصی از نفوذناپذیری هستند. به رقم دوم بعد از IP نیز ، Moisture Protection گفته میشود که میزان نفوذناپذیری در برابر آب خالص است که از ارقام 0 تا 9 برای آن استفاده میشود و هرکدم از این اعداد نشانگر سطح خاصی از مقاومت قطعه در برابر آب خالص است. لازم به ذکر است که پارامتر Moisture Protectionبا استاندارد Water Resistance یکی نیستند. استاندارد Water Resistance که بر بعضی کالاهای عمدتا الکترونیکی برچسب شده به این معناست که یک محصول تا چه مقدار میتواند از ورود آب به خود جلوگیری کند اما پارامتر Moisture protection غیرقابل نفوذ بودن جسم در برابر آب است صرفنظر از اینکه چقدر در آب فرو رفته باشد. به طورکلی بعد از دو رقم A و B دو حرف نیز وجود دارند که استفاده از آنها هنگام استانداردنویسی کاملا اختیاری میباشد. این دو حرف بیانکننده مقاومت قطعه در برابر روغن کاری، ولتاژ بالا و شرایط هوایی و غیره هستند.
توضیحات | حرف اول پس از IP (A) |
دادهها برای مشخصکردن کد ناقص هستند | X |
فاقد حفاظت | 0 |
مقاوم در برابر سطح بزرگ مانند کف دست یا هرسطح بزرگ | 1 |
مقاوم در برابر انگشت و هرچیز مشابه | 2 |
مقاوم در برابر اشیا و سیمهای ضخیم و هرچیز مشابه | 3 |
مقاوم در برابر سیمها، پیچها و هر چیز مشابه | 4 |
مقاومت جزئی در برابر تماس با شن، ماسه و گرد و خاک | 5 |
مقاومت بالا در برابر تماس با شن، ماسه و گرد و خاک | 6 |
توضیحات | حرف دوم پس از IP (B) |
دادهها برای مشخصکردن کد ناقص هستند | X |
فاقد حفاظت | 0 |
مقاوم در برابر چکیدن آب بر رور سطح آن بطور عمودی | 1 |
مقاوم در برابر چکیدن آب بر رور سطح آن با زاویهی 15درجه نسبت به حالت نرمال | 2 |
مقاوم در برابر برخورد آب به سطح وقتیکه زوایه برخورد آب به قطعه 60درجه باشد | 3 |
مقاوم در برابر برخورد آب به سطح در هر جهت | 4 |
مقاوم در برابر آب فشارکم خارجشده از نازل به قطر 6.3میلیمتر در هر جهت | 5 |
مقاوم در برابر آب خارجشده از جت آب با نازل به قطر 12.5میلیمتر در هر جهت | 6 |
مقاوم در برابر غوطهور شدن در آب تا عمق 1متر به مدت 30 دقیقه | 7 |
مقاوم در برابر غوطهور شدن در آب تا عمق 1.5متر به مدت 30 دقیقه | 8 |
مقاوم در برابر آب با دمای 80درجه سلسیوس خارج شده از جت آب قوی با نازل در یک فاصله خاص از قطعه | 9K
(ISO 20653) |
درمورد y=9K Moisture protection باید گفت که این کد در سیستم IEC جایی ندارد بلکه در سیستم استانداردی ISO 20653 ذکر شده است .
تمام تستهای Moisture Protection و Solid Protection که برای مشخص کردن IP یک قطعه انجام میشوند تحت شرایط و ضوابط ثابتی انجام میگیرند. عوامل تاثیرگذار در مشخص کردن استانداردهای آب بندی شامل نوع جت آبی استفاده شده، هندسهی نازل، دمای کاری، فشار، دبی برخورد آب به جسم و زمان انجام تست هستند. شرایط و ضوابط حاکم در تعیین پارامتر Moisture Protection به ترتیب عبارتند از :
4)منابع
گردآورنده: محمد رضانیا – دانشجوی کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی اصفهان
[1] Ingress Protection
[2] International Electrotechnical Commission (IEC)
[3] Dripping Water
[4] Spraying Water
[5] Water Splashing
[6] Powerful Water Jet
[7] Immersion
[8] Powerful High Temperature Water Jet